Xét nghiệm miễn dịch là các xét nghiệm được thực hiện với mục đích phát hiện ra sự phản ứng của kháng nguyên và kháng thể. Từ đó, chẩn đoán ra được nhiều căn bệnh để có phương pháp điều trị phù hợp. Các xét nghiệm này có thể được tiến hành phân tích thông qua mẫu máu, phân hoặc nước tiểu…
Các loại xét nghiệm miễn dịch phổ biến đang được sử dụng: Thử thai
Thử thai cũng là một loại xét nghiệm kiểm tra miễn dịch, sử dụng kháng thể ở đầu que thử thai để kiểm tra xem phản ứng gắn kết với hormone beta-HCG. Nếu như trong nước tiểu có HCG, que thử sẽ hiện lên 2 vạch, tương ứng đã mang thai. Ngược lại, nếu que chỉ hiện lên 1 vạch thì chứng tỏ trong nước tiểu của bạn chưa có hormone này.
Cơ chế là do các kháng thể trong que thử có phản ứng gắn kết với kháng nguyên là beta HCG (có trong nước tiểu phụ nữ có thai) khi đến vạch thứ nhất sẽ làm đổi màu lần 1, các kháng thể còn lại không gắn được với beta HCG khi đến vạch thứ 2 sẽ làm đổi màu lần 2. Vì vậy khi có thai sẽ hiện 2 vạch.
Xét nghiệm dị ứng
Dị ứng là một tình trạng xuất hiện khi hệ miễn dịch phản ứng lại với những tác nhân lạ và gây ra các triệu chứng khó chịu như ngứa, nổi mẩn, hắt xì hơi, chảy nước mắt hoặc mũi,… Tuỳ theo tác nhân cũng như con đường gây bệnh để có thể áp dụng phương pháp xét nghiệm dị ứng thích hợp.
Thông qua các cách có thể gây ra dị ứng như qua hô hấp (phấn hoa, khói bụi...), qua đường tiêu hóa (ăn, uống...), qua tiếp xúc (phát ban, nổi mề đay...) để đưa ra các phương pháp xét nghiệm dị ứng: xét nghiệm máu, qua thức ăn và xét nghiệm da...
Tầm soát ung thư tiêu hóa
Tầm soát ung thư đường tiêu hóa giúp phát hiện bệnh sớm, từ đó đưa ra những phương pháp điều trị kịp thời và giúp người bệnh có cơ hội chữa bệnh và kéo dài sự sống cao hơn.
Xét nghiệm miễn dịch giúp tìm kiếm sắc tố hemoglobin có trong máu, báo hiệu có máu trong phân. Máu hiện diện trong phân có thể do nhiều nguyên nhân như bệnh trĩ, polyp thậm chí là ung thư ruột. Một số đối tượng nên thực hiện tầm soát ung thư đường tiêu hóa sớm bao gồm:
- Người thường xuyên uống rượu bia, hút thuốc lá, ăn đồ cay nóng, ăn uống không lành mạnh...
- Người có tiền sử gia đình bị mắc các bệnh như: Ung thư thực quản, đại tràng, dạ dày...
- Người bị polyp, viêm loét đại tràng, dạ dày, có vi khuẩn Helicobacter Pylori... Xét nghiệm nhận diện tác nhân gây bệnh
Xét nghiệm miễn dịch cũng được sử dụng để phát hiện tác nhân virus như HPV (là nguyên nhân chính gây bệnh ung thư cổ tử cung), HIV, viêm gan C, Streptococcus (gây viêm amidan). Trong một số trường hợp, phụ nữ mang thai cũng được chỉ định xét nghiệm miễn dịch để xác định có bị nhiễm ký sinh trùng Toxoplasma Gondii (ký sinh trùng này có thể gây nên những biến chứng nguy hiểm như lây truyền sang bào thai, sẩy thai hoặc thai lưu, trẻ sinh ra bị não úng thủy, động kinh…)
Xét nghiệm nhồi máu cơ tim
Nhồi máu cơ tim là tình trạng cơ tim bị hoại tử do thiếu máu cục bộ, làm giải phóng các chất có trong tế bào cơ tim vào trong máu. Khi bị nhồi máu cơ tim , một số protein đặc hiệu trong cơ thể sẽ tăng lên và các loại xét nghiệm miễn dịch được thực hiện để phát hiện các loại protein: CK-MB mass, Myoglobin, Troponin T, Troponin I,...
Xét nghiệm các loại thuốc kích thích
Các xét nghiệm miễn dịch có thể giúp xác định một người có đang sử dụng các loại chất kích thích như doping, cần sa, morphin, cocain, thuốc lắc, ma túy tổng hợp gây ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh trung ương hay không.
Ngoài ra xét nghiệm miễn dịch còn được sử dụng để đánh giá các vấn đề khác như phát hiện các chất độc, kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm...sẽ được khuyến cáo trong các trường hợp khác nhau.
