Monotest là gì?
Monotest là dạng xét nghiệm miễn dịch đóng gói đơn lẻ, thường áp dụng nguyên lý tương tự ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) nhưng được thiết kế để xét nghiệm một mẫu duy nhất trong mỗi cassette hoặc strip riêng biệt. Một số sản phẩm monotest tích hợp sẵn thuốc thử và có thể đọc kết quả bằng mắt thường hoặc bằng thiết bị reader đơn giản.
Ưu điểm nổi bật của monotest
Linh hoạt với số lượng mẫu nhỏ: Không cần gom mẫu chạy lô như ELISA truyền thống. Phù hợp với các cơ sở y tế nhỏ hoặc khi xét nghiệm các chỉ tiêu hiếm.
Đơn giản và tiện dụng: Thao tác đơn giản, thời gian thực hiện nhanh, thường không cần hệ thống máy móc phức tạp.
Tối ưu chi phí vận hành: Giảm thiểu lãng phí thuốc thử trong trường hợp xét nghiệm ít mẫu.
Ứng dụng đa dạng: Phù hợp cho xét nghiệm tại chỗ (Point-of-Care Testing – POCT), phòng khám, bệnh viện tuyến huyện, hoặc các khu vực hạn chế về thiết bị.
Hạn chế của monotest
Chi phí trên mỗi xét nghiệm cao hơn nếu áp dụng cho số lượng lớn.
Không phù hợp cho xét nghiệm hàng loạt tại các trung tâm xét nghiệm lớn.
Một số loại monotest vẫn cần reader chuyên dụng để đọc kết quả định lượng.
So sánh Monotest và ELISA truyền thống
Tiêu chí | ELISA truyền thống | Monotest |
Quy mô mẫu | Tốt cho số lượng mẫu lớn | Tốt cho số lượng mẫu nhỏ, đơn mẫu |
Chi phí/test (khi xét nghiệm nhiều) | Thấp | Cao hơn |
Yêu cầu thiết bị | Cần máy ELISA, washer, reader | Không cần hoặc chỉ cần reader đơn |
Ứng dụng | Bệnh viện lớn, trung tâm xét nghiệm | Phòng khám, tuyến dưới, test POCT |
Thời gian thực hiện | 2–3 giờ/lô mẫu | 30–60 phút/mẫu |
Xu hướng phát triển của monotest
Monotest không nhằm thay thế hoàn toàn ELISA truyền thống, mà là một giải pháp bổ sung, giúp mở rộng khả năng tiếp cận xét nghiệm ở những khu vực hạn chế điều kiện kỹ thuật. Nhiều nhà sản xuất trên thế giới đang phát triển dòng sản phẩm monotest có độ nhạy, độ đặc hiệu cao, tương đương ELISA, nhằm phục vụ cho các nhu cầu chẩn đoán linh hoạt, cá thể hóa và tại chỗ.
Kết luận
Monotest đang dần trở thành một xu hướng bổ trợ quan trọng trong chẩn đoán y học, đặc biệt trong bối cảnh y tế cộng đồng đòi hỏi các phương pháp xét nghiệm nhanh, chính xác, dễ triển khai tại mọi cấp độ. Với việc kết hợp monotest và ELISA trong danh mục sản phẩm, các phòng xét nghiệm và đơn vị y tế có thể tối ưu hóa hiệu quả chuyên môn và chi phí, phù hợp với nhiều mô hình hoạt động khác nhau.