Toxocariasis là một bệnh nhiễm trùng do giun đũa ký sinh, thường được tìm thấy trong ruột của chó và mèo. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), gần 14% dân số Hoa Kỳ có kháng thể với ký sinh trùng Toxocara, tức là hàng chục triệu người đã tiếp xúc với bệnh. Trên toàn thế giới, toxocariasis là một trong những bệnh nhiễm trùng phổ biến nhất.
Câu hỏi thường gặp: Triệu chứng, Chẩn đoán, Điều trị và Phòng ngừa Toxocariasis
1. Toxocariasis lây lan như thế nào?
Con đường lây nhiễm:
Đây là một bệnh lây từ động vật sang người (bệnh zoonotic). Ký sinh trùng Toxocara tồn tại trong ruột của chó, mèo và cáo. Chúng phát tán trứng qua phân của động vật nhiễm bệnh, và con người hoặc động vật khác bị nhiễm khi ăn phải đất bị ô nhiễm trứng ký sinh.
Lây nhiễm qua thức ăn:
Hiếm khi, bệnh có thể lây qua việc ăn thịt chưa nấu chín bị nhiễm ấu trùng Toxocara. Chó con và mèo con cũng có thể bị nhiễm qua nhau thai hoặc sữa mẹ.
Thời gian trứng ký sinh trở nên lây nhiễm:
Trứng Toxocara chỉ trở nên lây nhiễm sau khi được thải ra môi trường 2-5 tuần. Do đó, tiếp xúc với phân tươi không gây nhiễm bệnh. Bệnh không lây qua tiếp xúc từ người sang người.
2. Triệu chứng của toxocariasis ở người, chó và mèo là gì?
Ở người:
Phần lớn người bị nhiễm không có triệu chứng. Nếu có, triệu chứng bao gồm:
Ho nhẹ
Sốt cao
Đau bụng
Đau đầu
Trường hợp nặng: Nếu ký sinh trùng lây lan đến gan, phổi, mắt hoặc não, các triệu chứng có thể bao gồm:
Mệt mỏi
Chán ăn và sụt cân
Thở khò khè, khó thở
Mờ hoặc đục thị lực, mắt đỏ và đau
Động kinh
Ở chó và mèo:
Triệu chứng bao gồm:
Chướng bụng và đau
Tiêu chảy
Chán ăn và sụt cân
Thiếu máu
Ho, chảy dịch mũi
Khó thở
Lông xù xì
Trường hợp nghiêm trọng: Động vật non có thể gặp tắc nghẽn ruột hoặc thủng thành ruột, dẫn đến tử vong.
3. Toxocariasis được chẩn đoán như thế nào?
Ở chó và mèo:
Kiểm tra mẫu phân để phát hiện trứng hoặc giun trưởng thành.
Ở người:
Chẩn đoán khó khăn hơn. Phương pháp phổ biến nhất là lấy mẫu máu để kiểm tra kháng thể Toxocara. Tuy nhiên, kết quả có thể không chính xác vì phản ứng kháng thể thay đổi tùy thuộc vào vị trí và số lượng giun. Nếu có triệu chứng ở mắt như mất thị lực hoặc đau đầu, kiểm tra mắt có thể phát hiện ký sinh trùng.
4. Điều trị toxocariasis như thế nào?
Trường hợp nhẹ:
Không cần điều trị.
Trường hợp nặng:
Sử dụng thuốc tẩy giun (anthelmintic) để tiêu diệt ấu trùng ký sinh, sau đó được thải ra qua phân.
Nhiễm trùng ở mắt:
Sử dụng thuốc steroid để giảm viêm và ngăn ngừa tổn thương thêm. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể cần phẫu thuật.
5. Phòng ngừa toxocariasis ở chó, mèo và người như thế nào?
Đối với chó và mèo:
Tẩy giun định kỳ cho chó mèo cái để ngăn lây truyền ấu trùng.
Tẩy giun cho chó con và mèo con vào các tuần thứ 2, 4, 6 và 8.
Làm sạch môi trường sống, bao gồm bát ăn và giường nằm của động vật.
Ngăn động vật ăn đất.
Đối với con người:
Giữ vệ sinh đúng cách, rửa tay kỹ sau khi tiếp xúc với động vật hoặc đất, trước khi ăn hoặc chế biến thực phẩm.
Trẻ em cần được hướng dẫn rửa tay đúng cách và không chơi ở khu vực có phân động vật.
6. Các loại xét nghiệm máu cho toxocariasis?
Xét nghiệm huyết thanh học:
Phát hiện kháng thể Toxocara bằng các xét nghiệm như enzyme-linked immunosorbent assays (ELISA). Ví dụ, New Life Toxocara Microwell Serum ELISA được chứng minh là hiệu quả cao trong việc phát hiện kháng thể một cách đáng tin cậy.
Kết luận
Toxocariasis là một bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa hiệu quả thông qua quản lý vệ sinh và tẩy giun định kỳ cho vật nuôi. Nâng cao nhận thức cộng đồng về nguy cơ lây nhiễm và các biện pháp phòng ngừa là yếu tố then chốt để giảm tỷ lệ mắc bệnh.
